2011/12/19

Euskarazko kazetaritzaren topikoak

Euskaldunok Euskal Herrian bertan hizkuntza-komunitate gutxitua osatzen dugu. Horrenbestez, gure nortasunaren ezaugarriak euskalduntasunetik eta txikitasunetik eratortzen dira. Hala ere, inguruko erdara erraldoiek (gaztelerak eta frantsesak) gurean (Euskal Herrian) eleaniztasuna bultzatzen dute, demokraziaren izenean. Ondorioz, hemen euskalduntasuna ulertzeko haien estereotipoak nagusitu dira.
        “Gaseta hunen eguileak iskiriatcen du Gazeta hau, erakhusteko beste nasioner Escualdunak ser diren eta ser eguiten ahal duten eta posible dela Escuaras ere gazetaren eguitia edosoin beste lenguayas besen.” (Escualdun Gaseta, 1885eko abenduak 24, 1. alea, 1. or. in Díaz Noci)

Alde batetik, euskararekiko gutxiespenak edozein informazio-proiekturi dario. Beti-beti irakurlerik ez dagoela leporatu izan digute:
         “Zenbat bidar esan eta entzun ete da, emen Bizkaian be euskeraz bakarrik egindako izparringi asteroko bat bear geunkela, Gipuzkoan Argia dauken lez! […]. Orra ba, emen olako izparringia atarateko eragozpen asko ta andiak azpiratu bear dira. Ia-ia ezintzat Auki lei izparringi-atarate ori, ain andiak eta ugariak dira eragozpenok.” (Evaristo Bustintza ‘Kirikiño’, Euzkadi, 1928 in Díaz Noci)

Abertzaleek horrelako aitzakietan oinarritu zituzten 1978an Egin eta Deia erdarazko egunkarien proiektuak (ik. Zalakain). Eusko Jaurlaritzak ere 1990ean Euskaldunon Egunkaria sortzen ez laguntzeko aitzakia izan zen.

Hortaz, 1928an Argia astekariak Euskal Herritik kanpo ere zenbat ale zabaltzen zituen ikusi eragin behar izan zuen:
                                                                                              Iturria: Hemeroketa.

Guzti-guztietan, euskalduntasuna islatzeko kazetaritza amets batetik abiatu ohi da, zer galdurik ez dugulakoan, mundu euskalduna irabaztear daukagula sinistuta. Horregatik, euskarazko kazetaritza errealitate bihurtu dugunean, inguruko erdalduntasunak horren oinarriak zalantzan ipini ditu.

Beste aldetik, euskarazko kazetaritzaren profesionaltasuna auzitan ipini dute. Sarritan, euskaldunok ere zalantza horiek barneratu ditugu:
          * Donostia 1976 (“Euskal Kazetaritzaren Urtea”): Irratien ‘24 ordu euskaraz’ ekimena.
          * “Etb 1983an hasi zenean, ez genuen uste egunero albistegi bat euskaraz egiteko gauza izango ginenik […].” (Amatiño in Zuberogoitia, 2003: 273)

Hala ere, blog honetan kontrakoa erakusten ari gara: euskaraz informatzen duten hedabideek erdaldunek baino kazetaritza-jarduera bikainagoa azaltzen dute.

Horrenbestez, euskalduntasunak hizkuntza ardatz duen komunikazio-esparrua osatu du eta ez, abertzaletasunaren unean uneko estrategia; txikitasunak, ordea, ez digu inguruko erdaren pareko komunikazio-proiektuak amesteko ilusiorik eta gauzatzeko kemenik uxatu.

No hay comentarios:

Publicar un comentario